Onderzoek IKNL: invloed pandemie merkbaar
Onderzoek door onder andere het IKNL en binnen de NWHHT heeft uitgewezen dat de invloed van de pandemie op de zorg voor hoofd-halskanker in 2020 merkbaar was. In het voorjaar van 2020, tijdens de eerste COVID-golf, was het aantal hoofd-halskankerdiagnoses bijna 25% lager dan in de voorafgaande jaren. Met name werden de diagnoses mondholte- en strottenhoofdkanker minder vaak gesteld. De inhaalslag die in het najaar 2020 verwacht werd, lijkt maar beperkt te hebben plaatsgevonden. Het aantal patiënten dat gediagnostiseerd werd met hoofd-halskanker lag in het najaar ongeveer gelijk aan voorafgaande jaren.
Tijdens eerste golf geen verandering in soorten behandelingen
Tijdens de eerste golf werden geen veranderingen gezien in het soort behandelingen: chirurgie, radiotherapie en/of chemotherapie. De patiënten die in de hoofd-halscentra werden gediagnostiseerd, leken geen verder gevorderde ziekte te hebben dan in voorgaande jaren.
Hoe dit op langere termijn zal uitpakken en of de COVID-pandemie effect zal hebben op de overleving van hoofd-halskankerpatiënten zal nog moeten blijken. Daar zijn momenteel nog onvoldoende gegevens over beschikbaar.
Doorlooptijd in eerste golf korter
Wel is opvallend dat ten tijde van de eerste golf (en waarschijnlijk ook later) de doorlooptijd van eerste bezoek in een hoofd-halscentrum tot de start van de behandeling korter was. De oorzaak hiervan zal waarschijnlijk de afschaling van zorg voor patiënten met andere ziekten zijn, waardoor er kortere wachttijden voor onderzoeken ontstonden voor zorg die voorrang kreeg, zoals de zorg voor hoofd-halskankerpatiënten.
Uitstel consulten of digitaal consult
Niet onderzocht is of de tijd tussen het begin van de klachten en het eerste bezoek in een hoofd-halscentrum is veranderd. Huisartsen, tandartsen en medisch specialisten in andere ziekenhuizen waren toen waarschijnlijk minder goed bereikbaar. De toegangstijd tot de hoofd-halscentra was niet veranderd. Al met al lijkt het erop dat de eerste golf een beperkte invloed heeft gehad op de hoofd-halsoncologische zorg. Wel zijn veel consulten bij de specialist uitgesteld of vonden digitaal plaats.
De cijfers voor 2021 zijn nog niet bekend, maar vanuit de hoofd-halscentra krijgen we geruststellende berichten.
Nieuwe golf leidt soms tot uitstel chemotherapie of immunotherapie
Nu staan we echter voor een nieuwe golf en er is nu niet alleen meer sprake van uitstel van niet acute zorg, maar ook van afschaling van noodzakelijke zorg. De hoofd-hals oncologisch chirurgen stellen dat deze afschaling niet geldt voor de operaties die zij uitvoeren. Het betekent echter soms wel: uitstel van chemotherapie of immunotherapie.
NFK en kankerpatiëntenorganisaties maken zich sterk voor patiënt
Dit kan voor kankerpatiënten negatieve gevolgen hebben. Samen met de andere kankerpatiëntenorganisaties binnen de NFK lobbyen we daarom voor het zoveel mogelijk laten doorgaan van de geplande behandeling van kankerpatiënten.
Afschaling van zorg kan ook betekenen dat controle-afspraken in ziekenhuizen weer worden uitgesteld of digitaal zullen plaatsvinden. Zover nu bekend zal het echter geen invloed hebben op de nazorg, dus ook niet op bijvoorbeeld het wisselen van een lekkende stemprothese.
Mochten er nieuwe ontwikkelingen zijn, dan zullen we dit uiteraard op onze website onder Laatste Nieuws vermelden.
En: laten we hopen dat “code zwart” niet nodig zal blijken te zijn, dan verandert immers alles!
