Leven met kanker is niet vanzelfsprekend. Kanker en de behandeling ervan hebben vaak grote invloed op het dagelijks leven. Niet alleen op het lichaam maar ook op de geest. De behandeling van strottenhoofdkanker heeft vaak gevolgen, soms voor de rest van het leven.
Hoe neem je een coronatest af bij een gelaryngectomeerde?
De COVID-19 pandemie ligt nog niet achter ons. Dat betekent dat er nog steeds mensen besmet worden met het coronavirus. Het is belangrijk dat mensen zich laten testen bij klachten. Het zorgt ervoor dat we nieuwe besmettingen eerder vinden. Mensen die het virus blijken te hebben, gaan in isolatie en blijven thuis. De GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) start met bron- en contactonderzoek en adviseert quarantaine voor huisgenoten en nauwe contacten. Zo wordt voorkomen dat deze nauwe contacten anderen besmetten. Testen is dus belangrijk om de verspreiding van het virus in te dammen en in de gaten te houden.
De gebruikelijke manier van testen is een uitstrijk nemen uit de neus en keel met een wattenstaafje. Dit gaat naar een laboratorium voor een zogenaamde PCR-test. Bij de PCR-test worden kopietjes van een deel van het virus gemaakt. Een stukje genetisch materiaal van het virus wordt sterk vermenigvuldigd, om het aan te kunnen tonen. De PCR-test heeft een hoge testgevoeligheid. Dat betekent dat de PCR-test het virus ook oppikt bij iemand die weinig virus bij zich draagt.
Maar hoe gaat dat nu bij een gelaryngectomeerde bij wie lucht- en voedselweg gescheiden zijn en er drie in plaats van twee openingen zijn van lucht- en voedselweg naar buiten? Bij navraag blijft de uitstrijk uit de neus het belangrijkste, omdat het virus zich daar vermenigvuldigt. De meerwaarde van een uitstrijk van het tracheostoma is niet duidelijk, maar praktisch lijkt het nuttig om dit toch ook te doen. Indien één van de drie uitstrijken positief is, moet de geteste persoon als positief beschouwd worden.
Bron: https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/testen
Leven met een tracheostoma
Een laryngectomie verandert het leven voor altijd. Na de operatie staan de mond en keel niet meer in verbinding met de luchtpijp. Ademen gaat via de tracheostoma. Dit is de opening van de luchtpijp in de huid in de hals.
Gevolgen van een tracheostoma:
- Met een tracheostoma is niet alleen de ademhaling anders. Er zijn ook veranderingen met ruiken en hoesten. Verder kunnen patiënten benauwd zijn, meer slijm ophoesten en meer boeren en winden laten.
- Na een operatie voor strottenhoofdkanker (laryngectomie) heeft de patiënt geen stembanden meer. Maar ook zonder stembanden is het mogelijk om te leren praten. Daarvoor krijgt de patiënt spraakrevalidatie.
- Praten zonder stembanden heet ‘de tweede stem’. De meeste mensen kunnen na de laryngectomie opnieuw leren spreken. Met de tweede stem kunnen ze zich goed verstaanbaar maken.
- Een tracheostoma moet je schoon houden en de opening moet groot genoeg zijn om bij inspanning niet benauwd te raken. Daarvoor zijn hulpmiddelen beschikbaar. Daarnaast zijn er filters om de luchtpijp en longen te beschermen.
- Eten en drinken na de behandeling is anders. Omdat de patiënt door de neus ademt, smaakt het eten anders. Meestal komt na een tijdje de smaak terug. Ook slikken kan moeilijker gaan. Bij problemen met het eten kunnen een diëtist en/of een logopedist helpen. Een diëtist geeft advies over passende voeding en een logopedist helpt met adviezen over slikken en houding.
- Na een laryngectomie is goede mondverzorging belangrijk. Dit houdt de kans op ontstekingen en (schimmel)infecties zo klein mogelijk.
- Douchen en in bad gaan is mogelijk met een tracheostoma. Hier zijn een aantal hulpmiddelen voor. Dat is bijvoorbeeld een douchebeschermer of een speciale snorkel. Hetzelfde geldt voor zwemmen.
- Neem in het buitenland altijd een laryngectomie-paspoort mee. Het is belangrijk dat buitenlandse hulpverleners op de hoogte zijn.
Lees verder via kanker.nl/strottenhoofdkanker
Hieronder de presentatie door dr. Simone Eerenstein uit het webinar van 20 november 2021. Zij is hoofd-halschirurg in het UMCA en legt uit hoe je kunt proberen te voorkomen dat je stemprothese lekt.
