Speekselklierkanker is kanker van de speekselklieren. Bij speekselklierkanker bevindt zich een kwaadaardige tumor in 1 of meer van de volgende klieren:
- de oorspeekselklier
- de onderkaakspeekselklier
- de ondertongspeekselklier
- de kleine speekselklieren (vooral in de lip en de mondholte)
De plaats van de tumor bepaalt voor een groot deel welke klachten iemand krijgt, hoe de ziekte verloopt en welke behandeling mogelijk is.
Goedaardig of kwaadaardig
Tumoren in de speekselklieren kunnen goedaardig of kwaadaardig zijn.
Goedaardige tumoren in de speekselklier zijn meestal pijnloos, voelen rubberachtig aan en kunnen met de vingers worden bewogen. Ze groeien langzaam en kunnen jarenlang dezelfde grootte houden. 70 % van de tumoren in de speekselklieren is goedaardig.
Kwaadaardige tumoren in de speekselklieren heten carcinomen. Ze groeien soms snel, voelen vast aan en zijn soms pijnlijk.
- Van de tumoren in de oorspeekselklier is 25% kwaadaardig.
- Van de tumoren in de onderkaakspeekselklier is 50% kwaadaardig.
- Van de tumoren in de tongspeekselklier is 95% kwaadaardig.
- Van de kleine speekselkliertjes in de mond-, neus- en keelholte is 50% kwaadaardig.
Speekselklieren
Speekselklieren maken speeksel. Speeksel heeft de volgende functies:
- het beschermt het gebit tegen gaatjes (cariës)
- het beschermt de slijmvliezen van de mond
- het is belangrijk voor de spijsvertering. Bij het kauwen van voedsel in de mond wordt speeksel toegevoegd, waarna het voedsel kan worden doorgeslikt
- het speelt een belangrijke rol bij het proeven van voedsel (de smaak), omdat de smaakstoffen uit het voedsel oplossen in speeksel
Oorspeekselklieren
De 2 oorspeekselklieren maken deel uit van de grote speekselklieren. Ze liggen direct onder de huid voor het oor en rondom de kaakhoek.
De oorspeekselklier bestaat uit 2 delen: een oppervlakkig en een diep gelegen deel, de oppervlakkige en de diepe kwab. Tussen deze delen loopt een belangrijke zenuw: de aangezichtszenuw (nervus facialis). Deze zenuw is nodig voor uitdrukkingen van het gezicht (mimiek), het sluiten van de oogleden en het sluiten van de lippen.
Onderkaakspeekselklieren
De 2 onderkaakspeekselklieren maken deel uit van de grote speekselklieren. Ze liggen onder de tong aan de binnenzijde van de onderkaak. Een dunne afvoerbuis voert het speeksel uit de onderkaakspeekselklieren naar een opening vlak achter de voortanden.
Ondertongspeekselklier
De ondertongspeekselklier maakt deel uit van de grote speekselklieren. Deze klier ligt aan de voorkant van de mond onder de tong.
Kleine speekselklieren
De kleine speekselklieren liggen verspreid, vlak onder het slijmvlies van de mond- en keelholte.
