Hoe kun je je verstaanbaarheid verbeteren als je uitspraak slechter is dan voorheen?
Dr. L. van der Molen is al ruim 13 jaar als logopedist werkzaam in het Antoni van Leeuwenhoek. Zij combineert haar werkzaamheden als logopedist met het doen van onderzoek op het gebied van hoofd-halsoncologie
Communiceren in de breedste zin van het woord
Als je uitspraak slechter is dan voorheen, door bijvoorbeeld een behandeling in het hoofd-halsgebied, dan kan dat behoorlijk wat frustraties opleveren. Niet alleen omdat je vaker de vraag krijgt: “Wat zeg je?”, maar ook omdat je vaak hard je best moet doen om verstaanbaar te zijn. Tijdens mijn werkzaamheden als logopedist in het Antoni van Leeuwenhoek zie ik regelmatig mensen die hiermee worstelen.
Zo ook een lieve, zeer gemotiveerde en strijdlustige opa die na een strottenhoofdverwijdering en een eerdere operatie aan zijn tong, aangaf moeite te hebben met het communiceren met zijn kleinkinderen. Bepaalde klanken kon hij niet meer maken, waardoor zijn verstaanbaarheid was verminderd. Aangezien hij en zijn vrouw wekelijks op de kleinkinderen passen, was dit iets wat hem behoorlijk bezighield. Voorheen ging hij met zijn kleinzoon knutselen en gaf hij hem tijdens het samenzijn instructies. Nu deed hij dat niet meer. Bang om niet begrepen te worden en bang voor het verpesten van de fijne momenten met zijn kleinzoon.
Non-verbale communicatie kan in veel gevallen heel waardevol zijn
De logopedische behandeling heb ik vervolgens gericht op het leren inzetten en toepassen van andere communicatiemogelijkheden. Wat zijn synoniemen van woorden die moeilijk uitgesproken kunnen worden? Kun je een woord ook omschrijven of uitbeelden? Ook non-verbale communicatie bleek in dit geval heel waardevol te zijn. Deze opa heeft kunnen ervaren dat je ook samen bezig kunt zijn, zonder iets te hoeven zeggen. De insteek bleek een succes, voor zowel opa als kleinzoon.
Een ander voorbeeld is een man die tijdens het biljarten graag een koekje bij zijn koffie wilde. Doordat hij de ‘k’ niet kon uitspreken, werd hij niet begrepen. Tot zijn grote frustratie werd hem steeds van alles bij de koffie aangeboden, behalve een koekje. Hij had er niet aan gedacht om een ander woord voor koekje (in zijn geval stroopwafel) te gebruiken, totdat ik hem op deze oplossing wees. Als ze geen stroopwafel hebben, komen ze wel met een ander koekje, maar niet met het saucijzenbroodje dat hij nu steeds aangeboden kreeg. Speculaas, waarbij je de ‘k’ weglaat is nog steeds spe-ulaas, -oe-je kan van alles worden. De ‘k’ helemaal vermijden hoeft soms niet eens.
Dus voor iedereen die vastloopt in bepaalde patronen/klanken, denk ook eens breder! Wat is een synoniem? Kan ik het woord omschrijven of opschrijven? Kan ik het woord uitbeelden of laat ik non-verbaal zien wat ik bedoel? Blijf niet stilstaan bij de klanken die niet lukken, maar leg de nadruk op wat wel lukt. Oftewel: communicatie is meer dan alleen klanken correct uit kunnen spreken. Communiceer in de breedste zin van het woord!
Wat is de rol van het afweersysteem als je de ziekte van Crohn hebt en kanker hebt gehad?
Ons afweersysteem is belangrijk bij het voorkomen van kanker, maar soms keert het afweersysteem zich tegen ons, bijvoorbeeld bij de ziekte van Crohn. Heb je kanker (gehad) dan worden medicijnen die worden voorgeschreven bij de ziekte van Crohn, die het afweersysteem afremmen, niet of met terughoudendheid voorgeschreven.
Wat doen ze op het 3D Face Lab?
Het 3D Face Lab maakt onderdeel uit van de afdeling mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie en bijzondere tandheelkunde in het UMC Utrecht. Hier worden onder andere, in opdracht van de chirurgen, technische werkzaamheden verricht voor patiënten die een operatie moeten ondergaan vanwege hoofd-halskanker. Het gaat dan bijvoorbeeld om de voorbereiding met 3D-techniek van een kaakoperatie of het maken van een oog- oor- of neusprothese.
Waarom zijn er zoveel verschillende HME-filters?
Voor het vervangen van de mond- en neusfunctie wordt vaak het gebruik van een HME-filter geadviseerd.
Wat is oprekken of dilatatie?
Onder gelaryngectomeerden lijkt het soms wel het gesprek van de dag: oprekken. Dilatatie noemen artsen dat. Waarom gebeurt het? Hoe gebeurt het? En waarom moet er voorzichtig mee omgegaan worden? Prof. dr. Remco de Bree geeft antwoord.
Hoe wordt hyperbare zuurstoftherapie ervaren?
Hyperbare zuurstoftherapie kan als mogelijke behandeling worden ingezet als de patiënt problemen ondervindt na bestraling of als de patiënt later geopereerd moet worden in bestraald gebied.
