Getekend door hoofd-halskanker
Iedereen heeft wel eens klachten aan mond of hals. Denk aan heesheid of keelpijn die maar niet overgaat, spanning in je bovenkaak of moeite bij het slikken. Toch krijgen jaarlijks drieduizend Nederlanders met dit soort symptomen de diagnose hoofd-halskanker.
Medisch specialisten aan het woord
Hoofd-halskanker tekent je voor het leven. Vanwege de aard van de symptomen komt het voor dat deze kankervorm niet direct als zodanig wordt herkend. Zorgprofessionals Simone Eerenstein en Michael Frank zien een grote rol weggelegd voor de eerstelijnszorg: hoe eerder de juiste diagnose wordt gesteld, hoe groter de kans op succes.
Simone Eerenstein
KNO-arts, Hoofd-halschirurg
Michael Frank
Specialist Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie
Hoofd-halskanker is een relatief onbekende vorm van kanker
Hoofd-halskanker staat in de top 10 van de meest voorkomende vormen van kanker in Nederland. Elk jaar krijgen ongeveer drieduizend Nederlanders de diagnose hoofd-halskanker te horen. Ondanks de ernst van deze ziekte en de toename van het aantal patiënten is deze ziekte nog relatief onbekend en dat terwijl de vroeg diagnostiek en eerder starten van therapie wel degelijk impact heeft. Simone Eerenstein werkt als KNO-arts, hoofd-halschirurg in het Amsterdam UMC locatie VU. Zij benadrukt dat elk tumortype en behandeling natuurlijk verschillend is, maar de boodschap blijft hierbij echt: “als de diagnose kanker gesteld wordt, dan geldt echt hoe eerder hoe beter”.
Hoofd-halskanker: tijdige signalering door tandarts belangrijk!
In ons land leven ongeveer 35.000 mensen met hoofd-halskanker. Het jaarlijkse aantal nieuwe patiënten ligt rond de 3.000 – bij 1.000 van hen gaat het om mondkanker.
Mondkanker wordt (te) vaak in een laat stadium ontdekt.
Michaël Frank werkt in het Haaglanden Medisch Centrum locatie Antoniushove. Hij studeerde tandheelkunde (ACTA) en specialiseerde zich daarna tot MKA-chirurg en Hoofd-Halsoncoloog. Hij pleit ervoor dat de tandarts tijdig doorverwijst bij signalering van afwijkingen in de mondholte (de tong, mondbodem, gingiva of wang).
Juist de tandarts kan een grote rol spelen. Als de patiënt komt voor reguliere gebitscontrole is het belangrijk om de gehele mond te inspecteren. Mondkankers groeien sneller dan bijvoorbeeld keelkanker, strottenhoofd- of speekselklierkanker. Met een groeipercentage van 3% per dag neemt het volume van bijvoorbeeld een tongtumor zo snel toe, dat al na een aantal weken een ingrijpende operatie nodig is. Tijdige doorverwijzing draagt bij aan een betere overlevingskans.
Gebruik het 1-voor-3-schema
De ‘1-voor-3 regel’ is door de European Head and Neck Society ontwikkeld om hoofd-halskanker zo vroeg mogelijk te herkennen. De regel houdt in dat als iemand langer dan 3 weken 1 bepaalde klacht of symptoom heeft, dat het dan wordt aangeraden naar een arts te gaan. In eerste instantie is dat de huisarts of tandarts en kan er indien er inderdaad een “niet pluis gevoel is” worden verwezen naar één van de hoofd-hals centra opdat behandeling zo vroeg mogelijk kan worden ingezet.
HPV als veroorzakende factor voor hoofd-halskanker
Het is bekend dat roken en alcoholgebruik risicofactoren zijn voor diverse vormen van kanker, waaronder hoofd-halskanker. Ook een infectie met het humaan papillomavirus (HPV) kan een veroorzakende factor zijn.
Hoewel HPV vooral bekend is als oorzaak van baarmoederhalskanker, veroorzaakt ditzelfde virus ook kanker in de mond- en keelholte. Meer weten? Lees de ervaringsverhalen van mensen met HPV-gerelateerde hoofd-halskanker.
Relatie Hoofd-halskanker en huidkanker
Hoofd-halstumoren gaan niet alleen uit van de slijmvliezen en speekselklieren in het hoofd-halsgebied. Maar uitgebreidere huidtumoren uitgaande van het hoofd-halsgebied horen daar ook bij. Met name plaveiselcelcarcinomen en merkelcelcarcinomen kunnen lymfkliermetastasen geven in de glandula parotis of in de lymfklieren rondom het oor en hoog in de hals. Deze metastasen kunnen tot enkele jaren na de primaire excisie van de huidtumoren optreden. Landelijk is afgesproken dat uitgebreidere huidtumoren waarvoor mutilerende chirurgie moet plaatsvinden en of een parotidectomie met halsklierdissectie, dat deze worden behandeld in een hoofd-hals oncologisch centrum.
Publicaties en artikelen
Meer lezen over hoofd-halskanker? Hieronder vind je meer relevante wetenschappelijke publicaties en artikelen die ingaan op verschillende onderwerpen.
Doe mee aan het vergroten van bewustzijn en ondersteuning
De Patiëntenvereniging Hoofd-Hals (PVHH) ondersteunt en adviseert iedereen die geraakt is door hoofd-halskanker. Door mensen beter bewust te maken van hoofd-halskanker, de symptomen en het levensgrote belang van een vroege diagnose, is de kans op herstel groter. Wil je daaraan bijdragen? Je kunt onze activiteiten ondersteunen door te doneren.
Deze campagne is
mede mogelijk gemaakt door
De Make Sense-campagne is een project van de Europese Vereniging voor Hoofd-halskanker (EHNS). In Nederland wordt de campagne geleid door Patiëntenvereniging Hoofd-Hals, in samenwerking met de NWHHT, de PWHHT en het IKNL.